GEMSBOK-UPINGTON: President Cyril Ramaphosa het die afgelope week Proklamasie 185 van 2024 onderteken wat die Spesiale Ondersoekeenheid (SOE) magtig om bewerings van ernstige wanadministrasie in die sake van die Dawid Kruiper Plaaslike Munisipaliteit in die Noord-Kaap te ondersoek en om enige finansiële verliese wat deur die Staat of Munisipaliteit gely is, te verhaal.
Kaizer Kganyago, woordvoerder van die SIU, het gesê die aanstelling van privaat sekuriteitsmaatskappye van Desember 2019 tot Desember 2020 sal deel van die ondersoek vorm.
“Die aanstelling van advokate en regsfirmas tussen 2010 en 2020 sowel as die aanstelling van ‘n diensverskaffer om tussen 2018 en 2019 deursigtige heinings te verskaf en te bou, sal ook onder die loep geneem word,” het Kganyago gesê.
Hy het bygevoeg dat die ondersoek ook die huur van ‘n trekker-laaigraaf en ‘n wipbakvragmotor vir 30 dae, vanaf 27 Augustus 2017, sal ondersoek om stortingsterreine in Askham, Welkom, Klein en Groot Mier en Rietfontein te ontwikkel.
“Ons sal ook ondersoek instel na die verkryging van houtkappers vir die meting van vloei en druk in pypleidings en ’n projek waar ’n firma raadgewende ingenieurs in 2014 en 2015 aan-gestel is.”
Kganyago het verklaar dat hulle ook sal kyk na die aanstelling van ‘n diensverskaffer op 10 Julie 2013, om data vir finansiële state in te samel, asook die aanstelling van diensverskaffers op 1 Desember 2017, vir die huur van klank- en verhoogtoerusting vir die “Kersliggies” geleentheid.
Die SIU sal die konstruksie van interne strate in Klein Mier en Rosedale, die opgradering van interne strate in Loubos, ‘n plaveiselprojek in Louis-valeweg, die heropbou van SSK-paaie en die Leseding-toegangspad verder ondersoek.
Die elektrifisering van 1 000 huise op Paballelo- en Dakota-pad en ‘n brug wat tussen Paballelo en Rosedale gebou is, sal ook onder die soeklig kom.
Kganyago het bygevoeg dat ‘n gemeenskapsportfasiliteit by Dakotaweg, Paballelo, Rainbow en Rosedale ook deel van die ondersoeke sal vorm.
“Die beplanning, ontwerp en projekbestuur van verskeie parke se terrein in die munisipale gebied en die ontwerp van siviele dienste vir Rosedale-, Paballelo-, Louisvale-pad en Dakota-pad en die samestelling van ’n on-roerende bateregister sal ook onder die loep geneem word.”
Hy het aangedui dat die SOE enige ongemagtigde, onreëlmatige, vrugtelose of verkwistende uitgawes wat deur die munisipaliteit of die staat aangegaan is, sal ondersoek.
“Die omvang van die ondersoek dek ook enige onwettige of onbehoorlike optrede deur amptenare of werknemers van die munisipaliteit, die toepaslike verskaffers of diensverskaffers, of enige ander persoon of entiteit en opsetlike of nalatige verlies van openbare geld of skade aan openbare eiendom.”
Hy het bygevoeg dat kontrakte en bewerings van onwettige en onbehoorlike gedrag wat plaasgevind het tussen 1 Januarie 2010 en 20 September 2024, die datum van die publikasie van die proklamasie, of voor 1 Januarie 2010, en ná die datum van die proklamasie ondersoek word.
“Benewens die ondersoek na wanadministrasie, wanpraktyke, korrupsie en bedrog, sal die SIU stelselfoute identifiseer en sistematiese aanbevelings maak om maatreëls te verbeter om toekomstige verliese te voorkom.”
Kganyago het gesê dat die SIU enige kriminele optrede wat tydens sy ondersoeke ontbloot is, na die Nasionale Vervolgingsgesag sal verwys vir verdere optrede.
