GEMSBOK-UPINGTON: President Cyril Ramaphosa het die Noord-Kaap tot ‘n provinsie “aan die beweeg” verklaar na ‘n presidensiële vergadering tussen nasionale en provinsiale leiers in Kimberley op Vrydag.
Die President het met die media gepraat na die vergadering wat by die provinsie se Sol Plaatje Universiteit gehou is.
Hy is vergesel deur verskeie ministers, adjunkministers en senior regeringsamptenare.
“Ons was baie beïndruk met die aanbieding wat hulle vir ons gegee het en die visie wat hulle vir die Noord-Kaap het, asook verskeie projekte, wat hulle hoop die ekonomie van die provinsie sal omkeer -- van Boegoebaai, wat die hawe is, waterprojekte, paaie en ‘n hele aantal projekte.
“Hierdie is die provinsie wat aan die beweeg is. En… soos julle weet, wanneer dit by hernubare energie kom, is dit die een provinsie wat meer beleggings gelok het,” het hy gesê.
President Ramaphosa het gesê die provinsie word gesien as ‘n toekomstige leier van industrialisasie en vervaardiging.
“Ons kyk na die oprigting van ‘n SEZ en om seker te maak dat vervaardiging wel hierheen kom, wat ondersteun sal word deur die natuurlike hulpbronne wat die provinsie het.
“Die bestraling in hierdie provinsie is ongeëwenaard in die wêreld en daarom kon ons soveel beleggings na hierdie provinsie lok,” het hy gesê.
In ‘n verklaring het die Presidensie die belangrikste kwessies verduidelik wat tydens die gesprek met die Noord-Kaap se uitvoerende gesag bespreek is.
“Die vergadering het die voortgesette uitrol van katalitiese ekonomiese ontwikkelingsprojekte bespreek wat die verdieping van samewerking tussen die nasionale en provinsiale regerings vereis.
“Dit sluit in die Boegoebaai-hawe en SEZ-ontwikkeling, revitalisering en uitbreiding van Vaalharts, Namakwa SEZ en die ontwikkeling van die infrastruktuurmeesterplan. Die vergadering het verder nouer samewerking bevestig oor kwessies van klimaatsveranderingsversagting in die lig van die provinsie se kwesbaarheid vir wisselvallige weersomstandighede.
Ten spyte van hierdie vooruitgang erken hy volgehoue sosio-ekonomiese uitdagings in die provinsie.
Volgens die Nasionale Tesourie se 2024 provinsiale sosio-ekonomiese oorsig het armoedevlakke toegeneem en die aantal huishoudings met toegang tot basiese dienste soos water het afgeneem. Jeugwerkloosheid bly ’n groot bron van kommer.
Ramaphosa sê ook fiskale beperkings vertraag kritieke projekte, soos asbesverwydering, grondrestitusie, landelike elektrifisering, openbare behuising en rampreaksie.
“Die Nasionale Tesourie se provinsiale sosio-ekonomiese oorsig van 2024 dui op ‘n afname in die aantal huishoudings met toegang tot basiese dienste soos water,” het die president opgemerk.
“Fiskale beperkings hou ‘n aantal projekte terug, veral op munisipale vlak, insluitend virrampreaksie, asbesuitwissing, grond-restitusie, landelike elektrifise- ring en openbare behuising.”
Ramaphosa het verklaar dat projekte op nasionale vlak geïnisieer en begroot is sonder om behoorlike oorweging te gee aan die realiteite van implementering op die grond, of selfs of dit by die behoeftes van die gemeenskap pas.
“Dit het bygedra tot ‘n toenemende vertrou- enstekort tussen die regering en gemeenskappe wanneer hierdie ondernemings nie daarin slaag om te slaag nie of implementeringsuitdagings teëkom.
“Die nasionale uitvoerende gesag het belowe om voort te gaan om nou saam te werk met die provinsie op die gebiede van Vervoer en Logistiek, Basiese Onderwys, Water- en Sanitasie-infrastruktuurontwikkeling, Menslike Nedersettings, Toerisme en Energie en Elektrisiteit,” lui die verklaring.
