GEMSBOK-KAROS: Skaars 48 uur nadat die, 100 MW gekonsentreerde sonkrag (CSP)-aanleg’, bekend as Karoshoek Solar One, deur ongewone sterk stormwinde verlede naweek redelike skade aan die infrastruktuur opgedoen het, het die aanleg weer kon aangaan met produksie.
“By die ontwikkeling van hernubare energiebates soos sonkrag- of windaanlegte is baie beplanning betrokke vanaf terreinkeuse en die uitvoer van gedetailleerde studies - insluitend weerstudies om te verseker dat die ontwerpe wat ingestel is, enige potensiële ongunstige weerpatrone soos stormwinde kan weerstaan, gebaseer op ’n historiese stel data en op terreinweermetings.
Sedert metings op die terrein met die aanvang van die ontwikkeling van die Ilanga CSP1-projek in 2009 begin het, is die windspoed wat op Saterdag 8 Maart 2025 aangeteken is, in een gelokaliseerde area van die aanleg die hoogste wat aangeteken is in 16 jaar sedert die ontwikkelaar die eerste keer weerstasies by die projekterrein geïnstalleer het” - so verduidelik Pancho Ndebele ‘n verteenwoordiger van die aanleg.
Ndebele sê dat Saterdagoggend, 8 Maart 2025 heeltemal bewolk begin het, maar ‘n breek in die wolkbedekking om 10:27 het toegelaat dat Ilanga CSP1 om 12:49 met die rooster gesinchroniseer word.
Volledige wolkbedekking het om 13:34 teruggekeer en die sonveld is om 14:02 na die stoorposisie gestuur om dit teen toenemende windsnelhede te beskerm.
Om 14:36 is die suidelike kant van die sonveld (subvelde 8, 10 en 11) aan erge, ongewone, gelokaliseerde stormsterkte windsnelhede onderwerp.
Die Suidooster-weerstasie het ‘n maksimum windspoed van 40,9 m/s geregistreer (die sonveld is ontwerp om ‘n maksimum windspoed van 31 m/s te weerstaan).
Hierdie voorval het gelei tot die breek van ‘n aantal spieëls, ponsarms (waaraan die spieëls geheg is) en ontvangerbuise in subvelde 8, 10 en 11.
Om 15:07 is Ilanga CSP1 van die netwerk geskei (die Point of Utility Connection [PUC]-breker het oopgemaak) weens ‘n netwerkfout op Eskom se verspreidingstelsel. Die PUC-breker is weer om 16:32 gesluit
Op Sondag, 9 Maart 2025 is ‘n hoëvlak-inspeksie van die sonveld en kragblok - deur die Ilanga CSP1- en Operatorspanne gedoen, om die omvang van die skade vas te stel.
Subvelde 8, 10 en 11 is geïsoleer as gevolg van die erns van die skade deur die sterk winde. Die grootste deel van die dag was bewolk, gevolglik is minimale produksieverliese gely as gevolg van die inspeksieaktiwiteite binne die sonkragveld.
Teen Maandag, 10 Maart 2025, is die son-kragveld (uitgesluit subvelde 8, 10 en 11) stelselmatig geïnspekteer en in werking gestel - sodra dit veilig geag is.
Die Ilanga CSP1 is dienooreenkomstig verhoog en die aanleg het daarin geslaag om 73% van die Fasiliteitskragmodel se verwagte uitset vir die dag te produseer.
Ilanga CSP1 het daarin geslaag op Dinsdag, 11 Maart 2025 om 87% van die Fasiliteitskragmodel se verwagte uitset vir die dag te produseer en die aanleg bedryf en voer sedert Dinsdag elektrisiteit aan die netwerk.
“Die vermoë om gebiede van die sonveld wat deur ongewone erge winde beskadig is, te isoleer en om Ilanga CSP1 binne 48 uur aanlyn te bring, demonstreer die veerkragtigheid en buigsaamheid wat Semi-Peaking CSP-kragsentrales soos Ilanga aan die stelseloperateur bied. Die goeie nuus was geen beserings aan ons personeel nie, geen hitte-oordragvloeistof (HTF) mors nie en die aanleg is weer in werking en verskaf hernubare elektrisiteit gedurende die dag en spitskrag in die aand” Pancho Ndebele.
“Werk is aan die gang deur KS1, ons Be-stuursondersteuning (MS) onder leiding van ons ontwikkelaar Emvelo, ons O&M-operateur wat bestaan uit Cobra en Sener, ons Eienaarsingenieur (OE) Exera Energia wat die grootste operateur van CSP-kragsentrales wêreldwyd is in terme van MW in bedryf, om die res van die beskadigde subvelde in bedryf te bring, in die kortste moontlike leweringstye van ons aandeelhouers.” Tshepo Rachidi, KS1-raadsvoorsitter.
Die lesse wat uit die storm geleer is, is van onskatbare waarde aangesien Karoshoekvallei ‘n unieke multi hernubare energie-ontwikkelingsterrein is en die huidige ontwikkeling wat deur Emvelo en sy internasionale vennote aan die gang is, is die Upilanga Solar and Green Hydrogen Power-to-X Complex (“Upilanga Solar Green Hydrogen”).
Dit is ‘n Strategiese Geïntegreerde Projek (SIP) wat in 2022 gepubliseer is as deel van Suid-Afrika se Groen Waterstof Nasionale Program (GHNP).
“Die ongewone windspoed van 40,9 m/s wat by Ilanga CSP1 ervaar word, sal gebruik word as die nuwe maksimum windspoed-ontwerp vir die volgende generasie 400MW Geïntegreerde CSP+PV Hybrid (ICPH) basislading sonkragaanlegte wat ontwikkel word as deel van die Upilanga Sonkrag Groen Waterstofprojek by Karoshoekvallei” Pancho Ndebele.
* Ilanga CSP1, is in die Karoshoekvallei, 30 km oos van Upington geleë. Ilanga CSP1 word deur Emvelo Energgi (“Emvelo”) gesien as die hoofontwikkelaar van die projek. Emvelo het die projekmaatskappy Karoshoek Solar One (KS1) op die been gebring, wie se aandeelhouers die Karoshoek Community Trust, Emvelo Africa Energy, Grazigystix, Ricoblox, GEPF en die IDC is.
Foto1:
Foto 2: ‘n Lugfoto van die beskadigde sonkrag spieëls.
