GEMSBOK-UPINGTON: Die Noord-Kaapse premier, dr. Zamani Saul, het Donderdag die 2024-provinsialerede (Sopa) by die Mittah Seperepere-konvensiesentrum in Kimberley gelewer.
Hierdie jaarlikse toespraak word daarop gemik om as ‘n deurslaggewende platform - om die provinsie se prestasies, uitdagings en toekoms-planne uiteen te sit, te dien.
Die Noord-Kaapse wetgewer sê hy het drie miljoen rand begroot vir die staatsrede.
Die raadsgeneraals van die VSA, Nederland, Lesotho, Kuba en Rusland, die adjunkminister van internasionale betrekkinge, Alvin Botes, die adjunkminister van kleinsakeontwikkeling, Dipuo Peters, en voormalige premier Sylvia Lucas was van die gaste wat by die geleentheid teenwoordig was. .
Saul het aan die skare van ongeveer 3 000 deelnemers gesê hy is vol vertroue dat die 2024 nasionale algemene verkiesing ‘n groot kiesersopkoms sal hê.
Saul het gesê dat ernstige vordering in die Noord-Kaap gemaak is ondanks uitdagings, insluitend agterstande, onvoldoende waterinfrastruktuur en ‘n onvoldoende begroting.
Hy het aangedui dat die R2,5 miljard-toekenning van die Nasionale Tesourie alle waterprobleme sal aanspreek en watergehalte sal verbeter.
Die premier het ook aangekondig dat benewens die R365 miljoen Hullstraat-behuisingsprojek wat in Kimberley in aanbou is, nog 1 000 huise in die munisipale distrik gebou gaan word.
Saul het gesê dat die provinsiale matriekslaagsyfer met 10 persent verbeter het gedurende die termyn van die sesde administrasie.
Hy het bygevoeg dat die baccalaureusgraad slaag by “kasi” (township) skole gedurende die tydperk 2019-2023 met 10 persent toegeneem het.
Hy het opgemerk dat ouerbetrokkenheid ‘n kritieke rol gespeel het by toppresterende skole in die provinsie.
Saul het verklaar dat die Noord-Kaap die hoogste persentasie openbare gesondheidsgebruikers het. Hy het gesê die lewensverwagting vir mans het van 51 tot 58 jaar en vroue van 56 tot 68 jaar toegeneem.
Hy het bygevoeg dat moedersterftes die afgelope vyf jaar van 109 tot 80 sterftes vir elke 100 000 vroue verminder het.
Saul het gesê R200 miljoen is sedert 2019 bestee aan die verkryging van 146 ambulanse en noodvoertuie.
Hy het aangedui dat ambulanse met moniteringsstelsels toegerus sal word aangesien personeel noodvoertuie misbruik.
Die premier het gesê dat maatskaplike toelae-ontvangers in die Noord-Kaap van 66 000 in 2019 tot 540 000 in 2024 toegeneem het.
“Op 21 Augustus het gemiddeld 150 000 werklose mense die afgelope drie jaar baat gevind by die maatskaplike noodhulp ter waarde van meer as R1,5 miljard.
Saul het gesê hy sal ná die verkiesing, in Junie, rekenskap gee oor hoe hy werkskeppingsprojekte in die provinsie gaan aanpak.
“Die totale besteding aan goedere en dienste beloop R25,9 miljard. Die voorkeurverkrygingsbesteding aan ondernemings wat deur vroue besit word, beloop R5 miljard, verskaffers in jeugbesit R1,48 miljard en ondernemings wat deur persone met gestremdhede besit word R51 miljoen. Provinsiale regering het R13 miljard aan klein ondernemings bestee.”
Hy het aangedui dat byna R1 miljard in breëbandkonnektiwiteit in die Noord-Kaap belê is waar die dekking vir sellulêre netwerkverbin-dings op 98 persent gestaan het.
Saul het gesê dat die totale besteding aan infrastruktuur, insluitend skole, klinieke, biblio-teke, paaie, menslike nedersettings en hospitale, sedert 2019 tot op hede, R14,8 miljard beloop het.
Hy het bygevoeg dat R1,5 miljard in behuising belê is deur die toekenning vir menslike nedersettingsontwikkeling.
Saul het gesê R690 miljoen is deur mynhuise belê om openbare onderwys en gesondheid, water, paaie en infrastruktuur in die Noord-Kaap te verbeter.
Die premier het opgemerk dat vier permitte vir daggaplase in die provinsie goedgekeur is, wat die ekonomie sal help stimuleer.
Saul het aangekondig dat R30 miljoen sal gaan vir die opknapping van die Mayibuye-kultuursentrum en R10 miljoen om die AR Abass-stadion op te gradeer.
Hy het gesê dat R154 miljoen toegeken is vir beurse vir kritieke vaardighede en 530 begunstigdes in die provinsie se studielenings is vereffen.
Hy was trots om aan te kondig dat leerlinge van die staatsbeheerde konstruksiemaatskappy deur private konstruksiemaatskappye gewerf is.
Hy het bygevoeg dat die middel van April tot Desember 2023 inname van leerlinge besig was om slaggate reg te maak, veral in Kimberley.
Saul het verklaar dat die skatkisrekening van die provinsie op ‘n positiewe saldo gesluit is.
