As daar een bestanddeel in Suid-Afrikaners, trouens alle kosmakers, kokers en bakkers regoor die wêreld se “koskaste” is waarvoor ons almal dankbaar moet wees, is dit ondernemingsgees. As dit nie vir ondernemingsgees - eksperimentering - was nie, sou ons almal vandag seker nog presies dieselfde kos en geregte geëet het as wat ons voorvaders en voorgeslagte gereeld op hul tafels gehad het. Met enkele uitsonderings soos braaivleis, potjie en ‘n klompie ander immergewilde happies, doen ons dit nie vandag meer só nie. Ondernemingsgees is die bestanddeel wat daartoe bygedra het dat mense nooit moeg raak om met nuwe smake, bestanddele en metodes te eksperimenteer nie – daarom dat dit nodig is om jou resepteboek minstens eenmaal per jaar op datum te bring. Vandeesweek is ‘n heerlike “nuweling” in die vorm van ‘n maklike tert op ons eie spyskaart. Al gehoor van ‘n “PS-tert”? Wel, ons ook nie, maar boeta, as jy jouself nou in ‘n stroopsoet smaaksensasie wil verloor, hoef jy nie langer te soek nie. Rejaen Marais, ‘n pragtige nooi van Rustenburg wat in 2019 as Mej Rustenburg Herald gekroon is, het hiermee vir ons gewys dat dit nie waar is dat al die soetgoed in die wêreld binnekort gaan opraak nie. En vir die winter se voortdurende holkol op die maag, is die jongste treffer wat teen jou yskasdeur ‘n plekkie behoort te kry.

‘Pots de crème’ se vertaling uit Frans beteken letterlik ‘potjies room’. Dié naam vertel egter net ‘n halwe waarheid aangesien dit nalaat om aan te dui dat die smaak absoluut hemels is. Die eenvoud van die naam is egter ‘n ware aanduiding van hoe maklik dit is om hierdie romerige verleiding te maak. Jy het net so klein bietjie geduld nodig, want dis ewe maklik om die nagereg te verongeluk met ‘n té warm plaat en ‘n té warm oond – onthou, haastige hond verbrand sy mond! Sjef Johann Ludick van Under the Cherry Blossom wys dié week hoe om die allerlieflike ‘Pots de crème’ te berei – so in die kol vir Paastyd wanneer sjokolade mos aan die orde van die dag is.

Hierdie resep is Marinda du Plessis se oumagrootjie s’n en is heerlik saam met ‘n agtermidddag koffietjie op die stoep. Die melktert is heerlik soet en maklik om te maak. Marinda hou van kook en bak en probeer graag nuwe resepte uit. Sy woon in Klerksdorp.

TRADISIONELE MELKTERT

Deur Marinda du Plessis

Ek gaan nou oop kaarte speel: Ek het nog nooit in my hele lewe ‘n vlatert probeer maak nie. Die plan vir die tert het ontstaan nadat ‘n kollega verlede week verjaar het en ons met só tert kom bederf het. Maar het ek gesukkel om ‘n resep in die hande te kry! Ek het eindelik op een afgekom, maar dit so klein bietjie na my eie smaak aangepas. So klein bietjie raad: maak baie seker dat die vla heeltemal afgekoel is voor jy dit op die suurlemoenkondensmelklaag gooi. Indien dit nog warm is, gaan jy met ‘n loperige tert opgeskeep sit.

Bestanddele:

1l volroom Melk
80ml Suiker
200ml Vlapoeier
100ml Botter (gesmelt)

Vir die jongklomp en diegene met die soettande is die slegte nuus ongetwyfeld seker maar die feit dat die luilekker vakansie iets van die verlede is en dat dit weer tyd is om vir die volgende kwartaal skouer aan die wiel te sit.

Teen die agtergrond van die heerlike happie wat ons in hierdie uitgawe van “Raak die ‘klits’ kwyt” voorsit, is dit vir baie mense ook glad nie goeie nuus dat die meeste heerlike warm somersdae reeds agter die rug is nie en dat ons mense een van die dae sal moet begin om die warmgoed en wolkomberse uit die kaste te pak nie. Wanneer die volgende vakansie aanbreek, sal die winter in volle swang wees en sal ons aspirant-kokke en uithaler-kosmakers met allerlei disse vorendag kom waarmee die winterkoue die skrik op die lyf gejaag kan word.

Maar ja, in dié stadium is dit nog maar net herfs en is daar darem nog ‘n paar warm dae wat voorlê. Braai- en rugbygeesdriftiges sal wys wees om die braaivure te stook terwyl daar nog tyd is voordat die winter in al sy “glorie” aanbreek. Ons wil ons winterkokke ook byvoorbaat versoek om die resepteboeke vroegtydig te raadpleeg en sommer nou al te besluit op ‘n gereg waarop u ons en u stadsgenote wil trakteer.

In what seems to be an unofficial series of quick-to-prepare and tasty pudding recipes, the Rustenburg Herald was treated to a peppermint crisp tart this week. The peppermint crisp tart, much like some of the recent recipes of these past few months is a great option when you need to quickly prepare a dessert for a group of people whom you are hosting.
When it comes to peppermint crisp tart, the sky truly is the limit. I am taken back to my own youth when my mother, an avid peppermint crisp fan, would sprinkle her peppermint crisp tarts with the original peppermint crisp chocolate: green peppermint flakes covered in milk chocolate.
This week the prefect girls of Riverside Private School at 155 Lleyd Street in Rustenburg prepared a perfect peppermint crisp tart for the Rustenburg Herald. Riverside Private School is currently in its 18th year of existence and is a fast growing school in Rustenburg. The school has vowed that this will not be its last appearance on this cooking page as it looks to encourage the learners to come up with new and exciting recipes.

Heelwat van Rustenburg se voorslag-vroue het die afgelope klompie maande minstens een of dalk twee tuis-koskursusse by Rustenburg se fynproewer – Pamela Mostert – bygewoon. Daar is geen twyfel dat kursusgangers sondermeer sal getuig hoe leersaam en interessant hierdie kursusse was nie. ‘n Vraag wat egter sommer so uit die bloute by ‘n mens opkom: Waarom sien ons nie meer van ons manne by hierdie kursusse nie?

Nadat Pamela ons by ‘n vorige kursus aan haar Hoenderborsie-lekkerte bekend gestel het, gaan ons vandeesweek werklik ‘n stukkie geskiedenis maak. Vir diegene onder ons wat hierdie komende kersgetyd in ouwêreldse styl en tradisie gaan onthaal – het Pamela vir ons ‘n oulike palet-verfrisser voorberei. Vir die mense wat nie elke dag met hierdie tipe van ding te doen kry nie – ‘n paletverfrisser (palet cleanser) is nogal ‘n elegante, stylvolle ding by groot onthale/belangrike geleenthede waar van die heerlikste disse deur van die beste sjefs voorgesit word. Dit word tussen die voorgereg en die hoofgereg bedien en presies soos die naam aandui help dit om jou palet te verfris sodat jou hoofgereg werklik voortreflik smaak...

Nee kyk, nie alles in die Vrouelandbou-unie (VLU) gaan oor gebak, gekook en gekonfyt nie hoor. Daar is ook ander allerbelangrike dinge soos kuns, voordrag, naaldwerk, mode-ontwerp en ja, noem maar op – ons vroue se hande staan tog vir niks verkeerd nie… 
By Alta van Aardt van Rustenburg VLU-tak by wie ons vandeesweek vir ‘n “kook” ingeloer het, kon ons amper nie glo dat gebak nie eintlik haar groot passie is nie. Alta was vir jare in die onderwys en huishoudkunde: Mode-ontwerp, is eintlik haar storie. Toe ons kinders was, het die oumense altyd gesê: “So en so is ‘n “dress maker” (iemand wat klere maak). Nouja, Alta is ‘n “dress maker” by uitstek – sedert sy die onderwys ‘n klompie jare gelede vaarwel toegeroep het, spits sy haar voltyds toe op die ontwerp en maak van troutrokke en aanddrag. 
In haar onderwysjare was Alta sommer baie aktief op die netbalbaan - ons wonder hoeveel mense weet dat Alta ‘n voormalige provinsiale afrigter (Vrystaat) en SA-skeidsregter was. “Nee, ek is nie eintlik een vir kosmaak nie –ek hou meer van die soetgoed. Kosmaak is trouens, Ben (haar man) se storie. (*Ons hoop om binnekort saam met Ben om ‘n tafel te sit...) 

Wyle David Coetsee (oudredakteur van Rustenburg Herald) het in sy talle staaltjies en verhaaltjies altyd geskree “author, author…” wanneer hy iets kosteliks, buitegewoon snaaks, of pittigs kwytgeraak het wat dan nou volgens hom sy eie “skepping” was. Nouja, ongelukkig kan ons nie dieselfde kan doen met die “sawwe lyf” beskrywing in die opskrif hierbo nie.

Soos baie mense sal onthou, behoort dié raakvat-beskywing van ‘n beker lekker warm koffie natuurlik aan die legendariese storieverteller – Jan Spies – in ‘n destydse advertensie van een of ander soort koffie. Benewens die heerlike “sawwe lyf” in die nagereg wat Joelandi Minnaar vandeesweek vir ons opskep, het die feit dat dit ook ‘n skeppie koffie in het, ons aan die storielegende se oulike sêgoed laat dink.

Goed dan – nou terug na Joelandi se nagereg. Joelandi Minnaar (tot baie onlangs nog verbonde aan ‘n prominente eiendomsagentskap maar nou besig met haar eie onderneming – Vyfster Matwasdienste – maak vir ons ‘n heerlike Koffie & Amarula-nagereg. Soos sy dit self beskryf – “so lig soos ‘n soufflé en absoluut heerlik…” Sy maak dit so:

RUSTENBURG HERALD – RUSTENBURG – Dis moeilik om te glo, veral met ons temperature wat nog pal bo 30° gaan draai, dat ons al in die tweede week van herfs is.
Die nuwe seisoen hou natuurlik sy eie bekoring, asook die belofte van koeler dae, in. Jy begin ook al uitsien na heerlike sop en bredies vir koue wintersdae.
Dus, so as ‘n laaste ode aan die somer, maak die Herald se kookspan dié week ‘n nagereg wat die sonnige sappigheid van die kiwivrug vier. Nie net is dié lekkerte vining om te maak nie, dit word met die nuutste gesondheidsgier, Chiasaad, gekombineer. Amoré van der Westhuizen, een van die grafiese ontwerpers van Noordwes Koerante, het die resep op die proef gestel.

When you think about Easter Weekend you are no doubt bombarded with images of bunnies and chocolate eggs so expensive that you cannot help but wonder what exactly those marshmallow-filled treats are really made of (and given their addictive nature I might just hazard a guess).
However, one thing that many associate with Easter is the hot cross bun – and perhaps for a few reasons that you did not know about. For instance, did you know that the cross was seen by Christians as the Crucifixion on the bun, solidifying the hot cross bun as a staple of Easter time?
Elsewhere it is mentioned that one should hang a batch of hot cross buns baked on Good Friday from the rafters of your house in order to ward off evil spirits (no doubt these spirits share my distaste of raisin). They also apparently protect sailors against shipwrecks. But I digress… This past Easter Weekend my wife, Heilet Bartl, surprised me with one of my favourite Easter Weekend treats: a Hot Cross Bun Ice Cream Sandwich. So this is basically a combination of something I am not too fond of: i.e. the hot cross bun, and something I find rather enjoyable: i.e. the ice cream sandwich.
If you are feeling a little adventurous (or perhaps you find yourself heading somewhere by ship) why not give this delicious recipe a try?

Gereelde lesers van ons Raak die ‘klits’ kwyt” sal in alle waarskynlikheid ons opwinding deel oor die nuwe reeks kookartikels in samewerking met dames van die Vrouelandbou-unie se Platinastreek wat verlede week in die Herald begin het (hoe dan nou anders as met ‘n immergewilde lekkerny soos ‘n heerlike beesstertresep?)

Vandeesweek se sessie in die VLU-kombuis is ook ‘n treffer maar nee, hierdie week nie kos nie, maar baie gepas vir die hittegolf-toestande wat ons die afgelope klompie weke reeds beleef, sal hierdie lekker happie gewis lafenis bied. Ons kuier by Santie de Wet- tot onlangs nog van die Marikana-tak maar nou van die VLU se Volmoed-tak wat vir ons werklik iets unieks maak. Rustenburg Herald het die afgelope drie, tot vier jaar by heelparty geleenthede oor die Overvaal Protea- en Vrugteplaas teen die hange van die Magaliesberg neffens die Buffelspoortvallei geskryf. Daarom dat ons sonder huiwering kan sê dat Santie vir ons ‘n uiters unieke yskastert maak - ja werklik uniek - ‘n Bloubessie-yskastert waarteen die spreekwoordelike pot lensiesop nie ‘n kans staan nie - glo my! Santie se Bloubessie-yskastert lyk so: