In hierdie kosmaakrubriek waarna ons dikwels skertsend verwys as die rubriek waarin ons “die klits kwyt raak” het ons al ewe dikwels gesê dat mense nou maar eenmaal daarvan hou om te sien wat in ander mense se kombuise aangaan. Vandaar die gewildheid van kosmaakprogramme op tv of kos-en-happie-artikels in al wat tydskrif of publikasie is. 
Hierdie week, soos beloof, is die tweede aflewering van ons minireeks met Rustenburg se eie “Driesusters” Anita du Plooy, Leana Verster en Linda Horn wat onlangs ook op ons voorblad gepronk het. In hierdie tweede aflewering maak Leana en Anita vir ons twee happies waaraan ware soettande vir jare al te graag smul – vlaskywe en Sjokolode-Cremoratert. 

Die nuwe jaar is nog skaars behoorlik op dreef of dit is weer Paasnaweek – ‘n naweek wat dikwels met gesellige famieliebyeenkomste gepaard gaan. Vir ander is dit natuurlik die ideale geleentheid vir ‘n vinnige wegbreek see toe omdat dié naweek elke jaar gerieflik midde in die eerste skoolvakansie van die nuwe jaar val. Min mense sal aanstoot neem as ons meen dat die Paasnaweek se spyskaart dikwels maar ietwat van ‘n oordadige storie is – daarom dat hierdie “gesondheidsnagereg” smulpape ‘n bietjie minder sal laat skuldig voel. Nicolene de Kock se roomkaastert in vandeesweek se kookrubriek is die laaste bydrae in ‘n mini-reeks van drie aflewerings waarin vier susters en vyf vroue (klink dit nie soos die bekende twee pa’s en twee seuns-raaisel nie?) vir ons gewys het hoe hulle graag in die kombuis kuier.Terloops – ons vyfde vrou is Anne-Marie van der Westhuizen, dogter van Amelia Swanepoel – ons koördineerder van die afgelope paar weke se kook- en baksessies. 

As jy regtig lekker eet in Suid-Afrika – moet jy in die plattelandse landskap by van ons voorslag-boerevroue aansit – dié mense wat so naby aan die grond leef en werk, het darem maar  ‘n slag met kos en lekkernye wat hulle nie maklik nagedoen kan word nie. Maar ja, ons volgende sin lees natuurlik soos ‘n “boek” – daar is altyd uitsonderings. In ons maandelikse AgriPulse-kook (of bak?) vandeesweek, kuier ons in die kombuis van ‘n bekende paartjie van Noordwes – Mariska en Jaco Kruger – onderskeidelik ‘n apteker/sakevrou en ‘n sakeman wat nie veel bekendstelling in die plaaslike motorbedryf nodig het nie.  Dié twee het inderdaad lywe wat dit kan bekostig om uitspattig onder die soetgoed te baljaar en maak vir ons ‘n watertandlekker pannekoektert. Pannekoek het ons al in verskeie gedaantes geëet, maar nêrens nog so verleidelik lekker soos hier nie. Boonop is dit nie ‘n lewenstaak nie en as manlief so gaaf is om jou met die eetgoedjies te help, is die res sommer maklik.

Nouja, in vanjaar se weeklikse kosmaakrubriek het ons die lekkerste gelos vir heel laaste – ja – vandeesweek is inderdaad ‘n hoogtepunt en ons maak ‘n watertandlekker kersfees-kaaskoek en met die bloubessieseisoen in volle swang – wat is beter as ‘n regte bloubessie-kaaskoek? Die ding van kaaskoek is dat dit nogal ‘n duur storie is. Maar kersfees word nie verniet die seisoen van oordadigheid genoem nie so hier word nie sente omgedraai nie. Ons gasvroue is Heleen Verster en haar getroue regterhand Sanah Sehuno. Onthou dat kaaskoek met ‘n uiteenlopende verskeidenheid van vars vrugte in kombinasie met dieselfde soort geblikte vrugte gemaak - die res van die resep bly onverandered. Jy kan dus besluit op litchis, perskes, appelkose,  pynappel of wat jy ook al verkies om jou kaaskoek mee af te rond. Ons keuse was bloubessies.

Daar is min vrugte wat só sinoniem met die somer is as ‘n waatlemoen. Die soet lekkerte is natuurlik selfs soeter - en lekkerder - wanneer dit yskoud bedien word.
Nou dink jou in hoe wonderlik waatlemoen as roomys sal wees! Marnus van Dyk wys hoe jy waatlemoenroomys in ‘n japtrap maak – met net TWEE bestanddele.

Benodigdhede:

Halwe waatlemoen 
1 x blik Kondensmelk 
‘n Menger (verkieslik)

Metode:

Rustenburgers wat die afgelope bykans twee jaar al gereeld uithang by Rustenburg se twee gereelde markte – die Timbati Veldmark in Cashan 4 en die Rustenburgse Boeremark by die Rustenburgse skougronde – weet teen hierdie tyd wie Retha Ferreira van Sweet Creations is. Retha is die voorslagvrou wie se tafels by bogenoemde twee markte gewoonlik kreun met heerlike soetgoed en tradisionele lekkernye wat die mond laat water en ‘n mens instinktief in die agtersak na die beursie laat vroetel. 
Die lekkergoedgogga (as ons dit so kan noem?) het Retha gebyt toe sy in ‘n stadium onder leiding van mev Alet Meyer van Café Communio by die NG Kerk Proteapark in die kombuis gewoeker het. Sedertdien het Retha Sweet Creations op die been gebring.

Ai, ‘n lekker koek of kouerige tert in hierdie onuithoudbare temperature is darem maar ‘n lekker ding so saam met ‘n koppie tee of ‘n yskoue koeldrank. Veral met die rugby wat nou binne ‘n week of twee sy hoogtepunt bereik en natuurlik het Suid-Afrikaners so ‘n bietjie ekstra suiker nodig om te help met die adrenalien op dae wanneer die Bokke in aksie is. Maar gepraat van die koek of tert – nie almal is noodwendig baie bedrewe bakkers nie, en hoe nou as die tert vir my te ingewikkeld is? Nouja meneer of mevrou (hoewel die kanse beter is dat ons hier met mejuffrouens praat), dan het ons net die resep vir jou. ‘n Verskeidenheid lekker, maklike maar geurige terte waarvan jy sommer so drie, of vier in ‘n enkele sessie kan maak sodat jy nie nodig sal hê om oor rugbynaweke in die kombuis hoef te woeker nie.

In verlede week se “raak die ‘klits’ kwyt” het twee ambassadeurs van die Bergsig Akademie – Nola Kruger en Zandre Schoeman (Mnr en Mej Bergsig 2023) Rustenburgers die lippe laat aflek met hul gebraaide soetrissie-hoenderborsies met die allerlekkerste krakerige Kellogs & krummel-korslaag en dit klink na sommer nog ‘n happie of hoe? Vandeesweek kom die twee se varsgemaakte Peppermint Crisp-tert aan die beurt en hoewel die resep maar aan die korterige en eenvoudige kant mag klink, moet jy hierdie tert nie onderskat nie. Daar is nie verniet sommer twee botteltjies room (250 ml) onder die bestanddele nie – genoeg vir kietsie om ook na die tyd ‘n lekkie te kry. Soos ons gereeld in hierdie kookrubriek beskryf – om hierdie tert te maak is so maklik soos om uit ‘n boom uit te val. Hoewel dalk nie die goedkoopste waaraan jy kan dink nie, maar boeta – as jy laatmiddag voor die tv jou sit kan kry met ‘n bordjie van hierdie happie, gaan dit ‘n aangename middag wees – al wen of verloor die Stormers ook! Nola en Zandre maak dit soos volg:

Die meeste Suid-Afrikaners – trouens seker die meeste mense wêreldwyd – dink nog steeds aan ‘n wafel as ‘n lekker stroopsoet lekkerny (amper soos ‘n pannekoek) wat ‘n mens met ‘n verskeidenheid van soetgoed geniet. ‘n Mens dink aan roomys en/of room met goue stroop, heuning of allerlei gegeurde strope soos aarbei, piesang en ander. Vir mense met ietwat minder soettande, is daar opsies soos kaas, maalvleis, vrugte en selfs “lawwe” goed soos malvalekkers! La Fleur Wafels  – ‘n oulike wegsteekplekkie in Rustenburg wat die lekkerste wafels in die hele omgewing bedien, het as’t weer die wafel “ontdek” en bedien lekker stewige wafels met minder tradisionele vulsels soos aarbeie, piesang of bloubessies en dan ook gekerfde biltong, gerasperde kaas, Fetakaas en ja, selfs olywe soos een van ons voorbeelde hiernaas. In ‘n nog ‘n gewilde weergawe gebruik Michelle byvoorbeeld “bacon” en dié is nogal ‘n treffer! Ons het so kort voor die naweek by Michelle Elliades en Tarron Jones van La Fleur Wafels te 60A Boshoffstraat gaan inloer om te kyk hoe dié twee vir ons twee uitsoekwafels voorberei. 

As daar een bestanddeel in Suid-Afrikaners, trouens alle kosmakers, kokers en bakkers regoor die wêreld se “koskaste” is waarvoor ons almal dankbaar moet wees, is dit ondernemingsgees. As dit nie vir ondernemingsgees - eksperimentering - was nie, sou ons almal vandag seker nog presies dieselfde kos en geregte geëet het as wat ons voorvaders en voorgeslagte gereeld op hul tafels gehad het. Met enkele uitsonderings soos braaivleis, potjie en ‘n klompie ander immergewilde happies, doen ons dit nie vandag meer só nie. Ondernemingsgees is die bestanddeel wat daartoe bygedra het dat mense nooit moeg raak om met nuwe smake, bestanddele en metodes te eksperimenteer nie – daarom dat dit nodig is om jou resepteboek minstens eenmaal per jaar op datum te bring. Vandeesweek is ‘n heerlike “nuweling” in die vorm van ‘n maklike tert op ons eie spyskaart. Al gehoor van ‘n “PS-tert”? Wel, ons ook nie, maar boeta, as jy jouself nou in ‘n stroopsoet smaaksensasie wil verloor, hoef jy nie langer te soek nie. Rejaen Marais, ‘n pragtige nooi van Rustenburg wat in 2019 as Mej Rustenburg Herald gekroon is, het hiermee vir ons gewys dat dit nie waar is dat al die soetgoed in die wêreld binnekort gaan opraak nie. En vir die winter se voortdurende holkol op die maag, is die jongste treffer wat teen jou yskasdeur ‘n plekkie behoort te kry.

‘Pots de crème’ se vertaling uit Frans beteken letterlik ‘potjies room’. Dié naam vertel egter net ‘n halwe waarheid aangesien dit nalaat om aan te dui dat die smaak absoluut hemels is. Die eenvoud van die naam is egter ‘n ware aanduiding van hoe maklik dit is om hierdie romerige verleiding te maak. Jy het net so klein bietjie geduld nodig, want dis ewe maklik om die nagereg te verongeluk met ‘n té warm plaat en ‘n té warm oond – onthou, haastige hond verbrand sy mond! Sjef Johann Ludick van Under the Cherry Blossom wys dié week hoe om die allerlieflike ‘Pots de crème’ te berei – so in die kol vir Paastyd wanneer sjokolade mos aan die orde van die dag is.

Hierdie resep is Marinda du Plessis se oumagrootjie s’n en is heerlik saam met ‘n agtermidddag koffietjie op die stoep. Die melktert is heerlik soet en maklik om te maak. Marinda hou van kook en bak en probeer graag nuwe resepte uit. Sy woon in Klerksdorp.

TRADISIONELE MELKTERT

Deur Marinda du Plessis