With citrus season in mind, Lizamarie van Niekerk, a qualified chef and owner of Time Out Coffee Shop in Vryburg has prepared a lovely citrus cake that is the better one for any tea or coffee time.

Citrus is divided into four main groups – oranges, grapefruit, lemons and soft citrus (eg. mandarins). All citrus contains vitamin C, a water-soluble vitamin with immune-enhancing effects.

The harvesting season is usually from May to October. Citrus fruit has a tough and leathery rind with a juicy interior. Citrus fruit can be eaten fresh, pressed for juice, or preserved in marmalades and pickles.

Tot relatief onlangs was Suid-Afrikaners nog maar taamlik onbekend met bloubessies – ‘n vrugtebessielekkerny wat die afgelope ses tot agt jaar ‘n groot oplewing in Suid-Afrika beleef het. Tans (November) is dit feitlik die hoogtepunt van die jaarlikse bloubessieseisoen en daar is nie ‘n einde aan die rits gebruike met bloubessies nie.
Ja, teen hierdie tyd is die meeste mense lankal bekend met bloubessieterte, bloubessie-kaaskoek en bloubessiepoedings in ‘n verskeidenheid weergawes. 
Met Rustenburg Herald se landbou-artikel oor Alicedale Berries in die sprokiesagtige Buffelspoortvallei in ons AgriPulse van verlede week, kon ons dit nie verhelp om die stroopsoet stoute skoene aan te trek nie en met die geheime van die bloubessie te eksperimenteer nie.

Elsje Wilken is bekend as ‘n bakker van formaat in Klerksdorp en van haar gebak is by verskillende koffiewinkels en restaurante op die spyskaart. Sy bak onder die naam Delicious Delights en bak daagliks byna 20 koeke. Sy leef haar passie uit in bak en kosmaak. Hierdie kaaskoek is heerlik.

Framboos Kaaskoek

deur Elsje Wilken

Bestanddele:
• ¼ k suiker
• 3 roomkaas hourtjies
• 1 eierwit
• 1 k frambose

A great idea for lunch boxes. Inge Wilken from Klerksdorp bakes these muffins regularly when she has over ripe bananas in the fruit basket. The muffins freeze well, just place cooled muffins in a freezer ziplock bag and use when needed

CHOCOLATE BANANA MUFFINS
By Inge Wilken

Ingredients
• 1 ½ Cups all-purpose flour
• 3 very ripe bananas - smashed
• 2 table spoons yoghurt (any flavour)
• 1 Egg
• ¾ Cup sugar

Ja, vir die tweede keer vanjaar sal sommige van ons lesers seker wonder oor ons hier by “Raak die ‘klits’ kwyt” se prioriteite omdat ons in hierdie tyd waarin baie mense na die “vergrype” van die kersreses nog op dieet is, koekresepte aan ons lesers opdis. Hierdie week deel ons ‘n absolute wenresep vir die immergewilde Rooifluweelkoek. Ons baas-bakster (inderdaad) is Catharina Lourens – wenner van die tweede plek in ‘n koekbakkompetisie in die Paul Bodensteinpark laat verlede jaar waarin prysgeld van R3 000 op die spel was. Ook maar goed Catharina het nie hierdie Rooifluweelkoek vir die kompetisie ingeskryf nie – anders was die gort dalk gaar. Nietemin – as jy ‘n romerige, wonderlekker koek vir enige geleentheid nodig het, hoef jy nie verder te soek nie – hierdie is ‘n wenresep in die ware sin van die woord. Catharina maak dit so: 

‘n Bakkompetisie waarin ‘n kontantprys van R3 000 vir die beste sjokoladekoek op die spel was, het kort voor “sluitingstyd” verlede jaar groot belangstelling onder Rustenburgers ontlok. Mense wat nou nog wonder wie die bakker was met die prysgeld weggestap het (en wat nie die betrokke uitgawe van Rustenburg Herald gesien het nie) – ontmoet gerus vir Annlerie Oosthuizen – oftewel Rustenburg se mees onlangse (en sekerlik jongste!) sjokoladekoekkampioen! Dit is duidelik dat Annlerie ‘n slag in die kombuis het. Sy het na skool ‘n sertifikaat en diploma by die Rustenburg Cooking Academy verwerf en daarna nog ‘n diploma in patisserie losgeslaan. Sy was in ‘n stadium deel van die span by Rustenburg se gewilde Melkstal maar het sedertdien by die Comminio Café by die NG Kerk Proteapark aangesluit. “Bak is nie regtig my eerste keuse nie, maar is beslis ‘n passie”, getuig Annlerie. Nouja, genoeg gepraat – Annlerie spring hier weg om vir ons te demonstreer hoe sy haar kampioen-sjokoladekoek gemaak het. 

Wat ‘n jaar – deesdae hoor mens dit van verskeie plekke en mense af. 2017 was beslis ‘n jaar wat baie van ons dalk nie 100% voorbereid was nie. Maar hoe berei jy jou voor vir dinge soos President Zuma se kabinetskommelry, die brandstofprys wat vinnig op pad R15 vir ‘n liter toe is en natuurlik die feit dat jy dalk nie miljoene met hierdie “Bitcoins” gaan maak nie (soos elke ou en sy ouma wat gekoop het toe die prys maar R14 000 was in die begin van die jaar).

Wel ons kan dalk nie vir jou sê hoe om voor te berei vir 2018 nie maar wat ons wel kan doen is om vir jou te vertel hoe jy 2017 op ‘n hoë noot kan afsluit: met ‘n besonderse koek – soet en lekker!

Ja hierdie week het Hedgehog’s Nest se Pieter Germishuys, sy assistent Sarel Cilliers en die beeldskone Mev Rustenburg 2017, Chantel Krause, ‘n smullekker kaaskoek met ‘n baie besonderse kroon vir die Rustenburg Herald voorberei (moet my net nie vra hoe om daardie deegpoffertjie-toring se naam uit te spreek nie asseblief).

Daardie toring is ‘n “Croquembouche” - 'n toring van choux-deegpoffertjies met karamel drade wat om dit gedraai word. Dit is die perfekte resep om jou familie hierdie kersseisoen te beïndruk. So waarvoor wag jy – gaan bak vir jou ‘n laaste koek vir 2017!

Ja, dit is “laat” in November, die vakansieplanne is reeds gemaak en mense sien uit na kuiers op die plaas, in die lapa, by die swembad, in die TV-kamer of waar julle ookal saam vakansie hou. Hierdie jaar was ‘n moeilike een en daar gaan “groot” gekuier word. Maar ja, ons weet - ‘n paar jong getroue en voornemende (getroude) dames is lankal reeds aan die sweet, omdat skoonma (of aanstaande skoonma) dalk kom kuier en hoe gemaak as jy jou aanstaande (of bestaande) skoonma werklik wil beïndruk sodat sy met haar jarelange kennis jou dalk in dié kuierseisoen so ‘n bietjie in die kombuis uithelp?

Gelukkig is sekere van ons hier by Rustenburg Herald se “Raak die klits kwyt” al so “lank” getroud dat ons nie eintlik meer omgee wat presies die skoonma dink of nie dink nie. Maar heng, as ek my skoonma nou regtig wou beïndruk, sou ek sonder enige twyfel Verona Loots se Blitz torte (‘n koek ja...) vir haar gebak het. Probleem is net, na dié gebak en proe mag skoonma dalk besluit om haar kuiertjie by boeta en sy oulike vroutjie ‘n bietjie te verleng... Goed - alle grappies op ‘n stokkie - hierdie is loshande een van die lekkerste koeke wat ons in ‘n baie lang tyd geëet het - daarom waarsku ons by voorbaat - sorg dat die kinders uit die huis is en die kaste toegesluit is. En terwyl jy dan nou die moeite doen om te bak - bak sommer twee!

Dis skoolvakansie, kolleges en universiteite is gesluit en by baie huise is daar die afgelope dag of wat sommer heelwat meer rumoerigheid as gewoonlik – ja, die studente is tuis en natuurlik – hulle is altyd honger! Vir diegene wat in dieselfde liga as ek is en vir wie die eerste vraag altyd is: “Nou waarmee gaan ek hom dié naweek voer?” (as ons hoor dat die kinders huis toe kom) is daar gelukkig ‘n hele paar planne. In die winter, wat binnekort weer op hande is, is dit natuurlik ‘n groter probleem want in die koue maande werk die enjintjies in die magies mos maar altyd ‘n bietjie harder om die lyf aan die gang te hou.
Nouja, dankie tog vir die mikrogolf-era wat darem intussen al wêreldwyd n algemene verskynsel geword het. Tradisionele happies en lekkernye soos pasteie, tert, beskuit en selfs koek wat deesdae al hoe smaakliker uit die mikro kom, is nie nou meer ‘n rare verskynsel soos vroeërjare nie. Jy sal nie maklik ‘n lekkerder sjokoladekoek as dié blitsvinnige een van Helena Gouws in die mikrogolf kry nie. Helena se “eenvoudige” Mikrogolf-sjokoladekoek neem slegs sowat 7 minute in die mikro en is super-lekker! Helena maak dit so:

Nouja, vandeesweek is ons weer terug op ons buurdorp - Brits - waar ons so ‘n klompie weke gelede sommer vir ‘n hele dag by die Brits-tak van die Vrouelandbou-unie gaan besoek aflê het om te kyk waarmee die vroue hier hul potjies aan die kook hou. En ja, voorwaar - die Britsdames ken hul kos en kook (of bak) hoor! Nee kyk, een ding bly nou maar seker - Suid-Afrikaanse vroue maak die lekkerste kos in die wêreld - ek is maar baie bly ons woon hier aan die suidpunt van Afrika!

Nou met kersfees nie meer vreeslik ver nie, wys ons hierdie week vir ons mense hoe om ‘n lekker vrugtekoek te bak. Ag ja, ek kan amper hoor hoe sug ‘n klompie nou al weer “ek kan net nie koek bak nie - wat nog te sê van vrugtekoek”. Dié het ons al baie gehoor en ja dams, Dora Verryne van Brits gaan vir julle ‘n resep wys wat regtig nie so moeilik (of duur) is nie - watter vrou met ‘n groot gesin of familiesal nie daarvan hou om met haar eie vrugtekoek te spog nie. As ‘n mens eers ‘n vrugtekoek gebak het, is ‘n mens net so ‘n tikkie nader aan daardie “volledige” vrou in die kombuis.

Die lekker ding van vrugtekoek is natuurlik - dit hou baie lank en word trouens, al hoe lekkerder as dit ‘n bietjie staan... En tweedens, kinders en die mense met die vreeslike soettande hou mos nie eintlik van vrugtekoek nie - so daar is meer vir die grootmense - of dan nou die mense wat ‘n “acquired taste” soos die Engelse sê - aangeleer het...

Dora noem haar vrugtekoek baie gepas “Vrugekoek sonder sukkel” en dit is absoluut heerlik...

Ons begin deur te sê Dora bak haar koek in ‘n 23cm deursneë vlekvrye kastrol met die deksel op. Voer uit met ‘n dubbellaag waspapier of bakpapier - maak seker dat jy dit deeglik met Spray ‘n Cook spuit...

En daar het ons dit - hierdie week groet ons vir oulaas ons dames van die Vrouelandbou-unie se Koster-tak by wie ons die afgelope vier weke al te lekker gekuier het. Dit is darem maar lekker om as gas aan te sit by die tafel van ‘n vrou van haar slag in die kombuis ken... En ja, dit is nie net absoluut heerlik nie, maar ook verbasend inspirerend. Ek het seker nog nooit by “wenkombuis” uitgestap sonder om te wens of te “besluit” dat ek of my geliefde ook eendag so ‘n uithalerkok gaan of wil wees nie. Maar ons Rustenburgse vroue moet onthou - ons “Raak die ‘klits” kwyt”-reeks is gewis nie net vir voorslagvroue en baaskokke nie. Nee, ons stel ook baie belangrik in daardie eenvoudige resep, doodeenvoudige bordjie lekker en bekostigbare kos en daardie gunsteling-lekkerny waarmee jy nou al jare jou gesin en vriendegroepie gelukkig hou. 
Benewens al die “marketing hype” en groot “adoe” soos die Engelse sê waarmee daar oor wenresepte gepraat word, besef ons maar al te deeglik dat van die beste resepte in ons land waarskynlik uit klein en beskeie kombuisies kom met kwalik vier mense wat rondom tafeltjies met dalk minder as drie of vier hoeke aansit... So nee mevrou of juffrou, jy het niks om oor skaam te wees nie - enige vrou wat haar man in die kombuis kan staan en haar gesin ten spyte van ‘n beperkte begroting gesond en lekker laat eet, verdien ‘n goue medalje - in hierdie rubriek lig ons ons hoedjies sommer hoog vir ons uithalervroue - uit watter vlak van die samelewering sy ook al kom! 
En so lui ons hierdie week ons “kook” in vir ‘n resep wat per slot van sake net mooi niks met “kos” te doen het nie. Nee, hierdie week is weer een vir die lekkerbekke met respekte gesê en as ‘n sjokoladekoek nog altyd hoog op jou prioriteitslys was, moet jy maar solank die skêrlaai ooptrek. Maar hierdie is nie sommer net ‘n skokoladekoek nie - nee, ons maak Marina van der Westhuizen van Koster se Sjokolade-karamelrol en dis behoorlik ‘n bekvol!

In die heel laaste “Raak die ‘klits” kwyt” artikel in ons uiters suksesvolle reeks met dames van die Vrouelandbou-unie in die Platina-streek, kuier ons vandeesweek vir oulaas by Doret Zietsman - dogter van die bekende Francis Liebel van die Jubenette-tak. Dié baie interessante en heerlike reeks VLU-kuiers is vir ons gereël deur Pam van Rensburg, voormalige voorsitter van die VLU se Platinastreek en tans President van die VLU in Noordwes. Rustenburg Herald is baie dank verskuldig aan Pam en al die VLU-dames by wie ons die afgelope nagenoeg 24 maande gekuier het. Dit was vir ons ‘n baie leersame reeks en baie lesers het deurentyd laat weet dat dit groot aanklank gevind het. Nodeloos om te sê - was die weeklikse kosmaaksessies vir ons werklik aangenaam. ‘n Ou vriend het altyd na ‘n lekker braai of etery gesê - “ja, ons gaan al weer soos “dik” vriende uitmekaar...” 
Baie gepas sluit ons vandeesweek hierdie reeks af met iets wat sekerlik uitstekend sal dien as nagereg - vir die wat dit saam met ‘n koppie koffie, tee of koeldranklie wil geniet - dit is sommer net ‘n heerlike (maar nie doodgewone nie) Wortel- en Piesangkoek.